بازاریابی چریکی، بازاریابی پارتیزانی یا گوریلا مارکتینگ (Guerrilla marketing) همه به یک مفهوم هستند و یک نوع راهبرد تبلیغاتی محسوب می شود که بر روی تاکتیک های نامتعارف و کم خرج بازاریابی تمرکز دارد که منجر به حصول بیشترین و بهترین نتیجه ممکن می شود.

واژه­ ی بازاریابی چریکی Guerrilla marketing، الهام گرفته از جنگ های چریکی و پارتیزانی است، که به چهره جنگ های نا به سامان و مبتنی بر تاکتیک های استراتژیک کوچک است که بدست افراد غیر نظامی مسلح انجام می شود. بسیاری از این تاکتیک ها دربرگیرنده مخفی گاه و پناهگاه هایی که سربازان در آن پنهان می شوند، عملیات تخریبی، حمله ی ناگهانی و المان های سورپرایز کننده می شود. دقیقاً مثل جنگ های پارتیزانی، بازاریابی چریکی هم از همین نوع تاکتیک ها در صنعت بازاریابی سهم می برد.

این سبک از تبلیغات تا کران زیادی بر استراتژی های نامتعارف بازاریابی، انرژی بالا و توان ی پنداشت تکیه دارد. گوریلا مارکتینگ، در مورد جذب مشتری از راه سورپرایز کردن آنها، برپایی اثرگذاری ماندگار و فراموش نشدنی و خلق موضوعی است که منجر به برپایی حواشی زیاد زیادی در رسانه شود. حرف اصلی بازاریابی چریکی آن است که در سنجش با طریق های سنتی تبلیغات و بازاریابی تاثیرگذاری اکثریت بر روی مشتریان خود داشته باشید. به همین علت اکثر کمپین های بازاریابی پارتیزانی با هدف درگیر کردن مشتریان در سطوح شخصی و به یادماندنی شکل می گیرد.

بازاریابی چریکی اغلب برای کسب و کارهای کوچکی که دربایستن به مخاطبان بسیار دارند، و نمی خواهند از بانک وام بگیرند، استراتژی ایده آلی است. و در ضمن کمپانی های بزرگواری که به تعقیب کمپین هایی هستند که مداوم در رسانه ی جمعی منتشر شده و منشا تعریف و تمجید از برند شود، نیز از بازاریابی پارتیزانی بهره‌گیری می کنند. اشخاص حتی از این سبک بازاریابی برای یافتن پیشه یا سفارش های بیشتر کاربرد می کنند.

کسب وکارهای بزرگ چگونه از بازاریابی چریکی استفاده می کنند؟
بازاریابی چریکی اساسا مفهومی بود برای کمک به کسب و کارهای کوچک با بودجه ی محدود، ولی این موضوع شرکت های بزرگ را برای سهم برداری از منافع این ایدئولوژی متوقف نکرد.

بیشتر بخوانید: ویدئو مارکتینگ یا بازاریابی ویدئویی ‌چیست؟
شرکت های بزرگ از بازاریابی غیر متعارف استفاده می کردند الی کمپین های تبلیغاتی خویش را جذاب تر کنند. این فرمایش باعث شده برخی از بازاریابان عنوان کنند وقتی کسب و کارها و کمپانی های کبیر از تاکتیک های بازاریابی پارتیزانی بهره‌گیری می کنند، آنچه به کار می برند گوریلا مارکتینگ راستین نیست. چراکه آنها بودجه ی زیادی دارند و برندهایشان به احسان ساخته و جایگاه یابی شده است.

استفاده از تاکتیک های بازاریابی چریکی بدست شرکت های کبیر می تواند بسیار ریسکی باشد. در برخی موارد، حرکات آنها ممکن است با شکست به اتفاق باشد و به یک روابط عمومی فاجعه بار بدل شود. کسب و کارهای حقیر آنقدر ریسک نمی کنند الی افراد زیادی در باره شکست آنها بنویسند.

یکی از کمپانی های بزرگ که به نکوداشتن از بازاریابی چریکی سهم دستگیر است، کمپانی کوکاکولا است. کوکاکولا با کمپین های ماشین نشاط ساز خود، که به جای نوشابه ساندویچ و گل و اشیا دیگر به مشتریان می داد، به خوبی توانست از گوریلا مارکتینگ استفاده کند. کوکاکولا از اصل غافلگیری استفاده کرد و با شگفت زده کردن مخاطبانش توانست روابط عمومی نکوداشتن را برای این کمپین برپایی کند. ویدئوهای این کمپین در سرتاسر جهان منتشر شد و بسیاری از دید آن حیرت زده شدند. چنین عکس العملی چیزی است که هر کسب و کاری به آن بیچارگی دارد و بازاریابی پارتیزانی در صورتی که به راستی اجرا شود، قادر است منافع بیشماری را عاید کسب و کارها کند.

کسب و کارهای حقیر چگونه از بازاریابی چریکی استفاده می کنند؟
بازاریابی چریکی شدنی است گذرگاه حل مناسبی برای کسب و کارهای کوچک باشد. ممکن است بپرسید چرا ؟ وقتی این تکنیک به خوبی اجرا شود، در عین آنکه خرج ی کمی دارد این امکان را فراهم می کند که به مخاطبان زیادی دسترسی پیدا کنید. وانگهی می تواند روش نکوداشتن برای آگاهانیدن دادن و جدا شدن نسبت به رقبا باشد و به دلیل آنکه برند شما متفاوت و جذاب است، مشهور شوید.

بیشتر بخوانید: اصول کمپین بازاریابی ویروسی و داستان کامیابی کمپین های وایرال مارکتینگ
کافی است مخاطبان خود را به نکویی بشناسید، و برای شگفت زده کردنشان تدبیری بیندیشید و سپس با هیجان انگیزترین و غیر عادی ترین حالت شدنی آن را به اجرا درآورید. البته باید مراقب باشید استفاده از این گونه بازاریابی به هیچ گروه و قشر توهین نکرده یا به کسی صدمه و آسیبی وارد نکند، در غیر این صورت کمپین شما با شکست روبرو خواهد شد. بنابراین دقت کنید برنامه های انتخابی شما در راستای راهبرد بازاریابی کمپانی باشد.

انواع بازاریابی چریکی
برخی بازاریابی چریکی را نوع نامتعارف بازاریابی درونگرا می دانند. چرا که سبب می شود اخطار از برند در مخاطبان بالا برود، بدون آنکه باعث رنجانیدن آنها شود.

آنچه بازاریابان در مورد گوریلا مارکتینگ دوست دارند، ویژگی مختصر هزینه بودن آن است. تنها چیزی که در این استراتژی تبلیغاتی روی آن سرمایه گذاری می شود، خلاقیت، هوش و به کارگیری آن است، و ضرورتی ندارد که گران و پرهزینه باشند.

با آنکه بازاریابی پارتیزانی ممکن است به نظر بکر بیاید، اما دسته بندی هایی زیرمجموعه ی آن می شوند. انواع آن به قرار زیر است :

گوریلا مارکتینگ خارجی (Outdoor)
اضافه کردن چیزهایی به آنچه از پیش در محیط شهری وجود داشته است، مانند کارهای هنری روی پیاده رو و خیابان و غیره

گوریلا مارکتینگ خارجی
گوریلا مارکتینگ درونی (Indoor)
درست همانند بازاریابی چریکی خارجی، فقط آنکه محل آن در مکان های درونی مشابه مترو، فروشگاه، دانشگاه و ساختمان های سایر است.

گوریلا مارکتینگ در ستاد اتفاق (Event Ambush)
در این شیوه، مخاطبان رویدادهای در حال برگزاری – مشابه کنسرت یا پیکار ی فوتبال – را اهرمی برای ترفیع محصول یا خدمات به شیوه ای جذاب، قرار می دهند. در این روش اجرای کمپین معمولا بدون دستور ی سرمایه گذار چهره می گیرد. همانند تصویر پایین که مربوط به تبلیغات گوشی گلکسی سامسونگ می شود.

گوریلا مارکتینگ در مقر رویداد

بیشتر بخوانید: تفاوت بازاریابی جاذبه ای و بازاریابی مبتنی بر حساب کاربری (Account-Based Marketing) چیست؟
گوریلا مارکتینگ تجربی (Experiential)
تمام موارد بیان شده را پوشش می دهد، ولی به طریقی اجرا می شود که لازم است مخاطبان با برند تعامل استوار کنند و عکس العمل نشانه دهند. به راستی مخاطبان در کمپین کمپانی کرده و به نوعی مجری آن می شوند و آن را به سرانجام می رسانند.

اگر دقت کرده باشید در مورد بازاریابی چریکی در گستره ی B2B صحبتی نکردیم. این به آن معنا نیست که در این دامنه از بازاریابی پارتیزانی استفاده نمی شود، یا استفاده از آن غیر ممکن است. تنها به کمی خلاقیت نیاز دارد، و قطعا با کمک تاکتیک های این استراتژی، توانا خواهید بود برندسازی B2B خویش را ارتقا دهید.

نمونه هایی کامیاب از کمپین های بازاریابی چریکی
در ادامه 6 نمونه از کمپین های بازاریابی چریکی کامیاب را به شما معرفی خواهیم کرد. با ملاحظه آنها متوجه خواهید شد کمپین های بازاریابی چریکی کم خرج و زیاد اثرگذار هستند.

IKEA
برند لوازم خانگی آیکیا به عنوان برندی با ابتکار عمل در تکاپو های بازاریابی شناخته میشود. کمپین “هرروز شگفت آور” آیکیا جزو کمپین هایی بود که توجه عده ی زیادی از مخاطبین را به خود جلب کرد و به اصطلاح راز و صدای زیادی کرد. ایده ی این کمپین شفا زیرساخت های اجتماعی از طریق بهتر و راحت تر کردن حیات روزمره، بود. آیکیا توری را در خیابان های منهتن و پاریس برگذار کرد و از محصولات خود برای دکور کردن بخش های مختلفی مشابه ایستگاه های اتوبوس و پرده های قطار و موارد اینچنینی استفاده کرد. آیکیا با قرار دادن محصولات خود در سرتاسر شهر کامیاب به افزایش آگاهی از برند خویش و به نحو نبکوتر از بازاریابی چریکی کاربرد کرد. بخشی از این کمپین در ویدئو زیر به نمایش درآمده است.

نمایشگر ویدیو

00:00
01:10

Sopranos
در سال 2006 “The Sopranos” یکی از برنامه های تلویزیونی معروف بود، شبکه HBO به صورت هوشمندانه ای از تاکسی های زردی در سطح شهر نیویورک بهره‌گیری کردند که به همراه لیبلی کوچک از اسم برنامه تلویزیونی و دستی که از صندوق عقب ماشین خارج زده است پروا کسان را به خود جلب کردند لغایت فصل سرانجام سریال را دنبال کنند.

Sopranos
Volkswagen
در سال 2010 وولکس واگن کمپینی به اسم “سرعت حیات تان را بالا ببرید” با شعار ” شما با چه چیزی رانندگی میکنید؟” را برای ترفیع برند خویش برگذارکرد. استراتژی آن بود به تکاپو های روزمره مانند سوار مترو شدن سرعت ببخشند و علاوه بر آن تجربه ی لذت بخشی را برای مخاطبان خلق کنند. این کمپین خلاقانه به سرعت در رسانه های مختلف پخش شد و منجر به شفا اخطار از برند شد. ویدئوی این کمپین در پایین به نمایش درآمده است.

نمایشگر ویدیو

00:00
01:41

Frontline
برند محصولات بهداشتی حیوانات خانگی فرانتلاین برای ترفیع محصولات زد کنه و ساس خود از کمپین بازاریابی پارتیزانی کاربرد کردند. در این کمپین عکسی از یک سگ خانگی در طبقه همکف فروشگاه چند طبقه پیمان گرفت که از نمای بالا به مانند شکل زیر به نمایش درمی آمد و با شعار ساده ی این ها را از سگ خود دور کنید، توانست پیام تبلیغاتی خویش را به بهترین نحو به مخاطبانش برساند. این کمپین منجر به افزایش هشدار از برند و جلب پروا مخاطبان شد و نتیجه ی حاصل بسیار بهتر از نتایج کمپین های پیشین و پرهزینه این برند بود.
برند محصولات بهداشتی حیوانات خانگی فرانتلاین
Nike
برند نایک در روز “car free” یا روز بدون ماشین از کمپین گوریلا مارکتینگ به هدف ترفیع برند خویش استفاده کرد. به این چهره که یادداشتی روی شیشه ماشین قرار دادن و به چهره آگاهی به رانندگان اعلام کرد در این روز از ماشین های خویش استفاده نکنند در ضمن ماکتی از کفش های خویش را در جلوی چرخ ماشین پیمان داد، و با شعار “در هوا بدوید” کسان را تشویق به پیاده روی با کفش های خود کرد. در ویدئو زیر میتواند نمونه هایی از این کمپین بازاریابی پارتیزانی را مشاهده کنید.

UNICEF
یونیسف به منظور ترفیع حقوق کودکان و رفاه آنها کمپین بازاریابی چریکی در شهر فنلاند برگزار کرد. در این کمپین کالسکه های کودک در سرتاسر شهر پیمان گرفتند که داخل هریک از آنها صدای گریه بچه پخش میشد. افرادی که به کالسکه کم و بیش میشدند و تو آن را نگاه میکردند با این پیام مواجه میشدند ” از پروا شما سپاسگزاریم، امیدواریم کسان بیشتری همانند شما وجود داشته باشند. کمپین برای یک لحظه والده باشید، یونیسف”. این کمپین با بازخورد احسان روبرو شد و رسانه های زیادی آن را پوشش دادند و بیش از 80% جمعیت از راه رسانه های مختلف از این کمپین آگاهی پیدا کردند.

یونیسف
ممکن است با خواندن این مقاله ترغیب شوید تا از بازاریابی چریکی بهره‌گیری کنید. حتما اینکار را سپریدن دهید و برای استفاده از ایده های نو و خلاقانه نترسید، اگر تمام جوانب را به درستی رعایت کنید گوریلا مارکتینگ می تواند منجر به تغییری اساسی در سوداگری شما شود.